دستگاه آزمایشگاهی

پی اچ متر یا pH متر چیست؟

پی اچ  متر یک ابزار علمی و نیز از جمله تجهیزات آزمایشگاهی لازم در انواع آزمایشگاه‌ها به منظور اندازه‌گیری فعالیت‌های هیدروژن-یونی در انواع محلول‌ها است. در حقیقت، بهره‌گیری از این دستگاه روشی جهت تعیین اسیدی یا قلیایی بودن ماده مورد نظر است. وظیفه این دستگاه آزمایشگاهی نمایش کمیت لگاریتمی به کاربر است.

علاوه بر این Ph متر به اندازه‌گیری تفاوت در پتانسیل الکتریکی میان یک ph الکتریکی و الکترود مرجع نیز می‌پردازد. بر همین اساس ph  متر را گاها پتانسیومتریک نیز می‌نامند. تفاوت الکتریکی بودن نیز بستگی به اسیدی یا قلیایی بودن مایعات دارد. به طور معمول ph  متر در آزمایشات آزمایشگاه‌های گوناگون و کنترل کیفی به کار برده می‌شود. در ابتدا که مفهوم پی اچ  متر بیان شد، منظور از ph  بودن، میزان یون H  موجود در آب بود. دلیل نام‌گذاری ph  (اختصار قدرت یون هیدروژن) هم میزان یون H  است.

 پی اچ متر چیست؟

پی اچ متر دستگاهی است که جهت اندازه‌گیری مقدار اسیدی یا قلیایی بودن یک محلول به کار برده می‌شود. این خاصیت اسیدی یا قلیایی بودن را PH  محلول هم می‌گویند. از این رو PH  به واحدی گفته می‌شود که مقدار اسیدی یا قلیایی بودن یک محلول را به کمک آن مشخص می‌کنند. مقدار ph در یک دوره 0 تا 14 نشان داده می‌شود.

اطلاعات عددی که از طریق  دستگاه پی اچ متر نشان داده می‌شود، بیان کننده مقدار فعالیت اسید یا باز بر اساس مقدار فعالیت یون هیدروژن است. مقدار پی اچ یک ماده ارتباط مستقیمی با نسبت یون هیدروژن و یون هیدروکسیل آن ماده دارد. در صورتی که مقدار یون هیدروژن بیشتر از یون هیدروکسیل باشد، ماده اسیدی است و مقدار پی اچ هم از عدد ۷ کمتر خواهد بود. در صورتی که مقدار یون هیدروکسیل بیشتر از یون هیدروژن باشد، ماده باز است و میزان پی اچ  آن بیشتر از عدد 7 خواهد بود.

در صورتی که مقدار یون هیدروژن و یون هیدروکسیل موجود در یک ماده مساوی باشد، ماده خنثی بوده و پی اچ  آن هم عدد 7 خواهد بود. ماده‌های اسیدی از یون‌های هیدروژن آزاد برخوردار بوده و ماده‌های بازی از یون‌های هیدروکسیل آزاد برخوردار هستند. درصد یون‌های آزاد در یک محلول تحت شرایط خاص همواره ثابت است. دستگاه پی اچ متر دستگاهی است که می‌توان از طریق آن خواص اسیدی یا بازی یک ماده را مورد ارزیابی قرار داد.

 کاربرد ph  متر چیست؟

از جمله کاربرد‌های اصلی ph مترها می‌توان در آزمایشگاه‌های صنایع غذایی، دارویی، صنایع کشاورزی و دامپروری، تصفیه خانه‌ها، آزمایشگاه‌های صنعتی و پزشکی و به صورت کلی جهت کلیه آزمایشاتی که مقدار اسیدی بودن در آنها حائز اهمیت است، اشاره داشت. ph  متر مقدار مولکول‌های یونیزه شده به غیر یونیزه شده در محیط‌های آبی را به روش علمی نمایش می‌دهد. از جمله کاربرد‌های ph  متر، تعیین مقدار ph  مایعات بوده که این مسئله به دو شیوه صورت می‌گیرد.

۱. به کارگیری از ph  متر الکتریکی: در پی اچ متر الکتریکی، پتانسیل الکتریکی میان دو الکترود اندازه‌گیری شده و عدد مورد نظر همان مقدار یون هیدروژن در آن است که بایستی به جدول مراجعه نمود و یون هیدروژن را بر اساس آن اندازه‌گیری کرد.

۲. تعیین ph  متر به شیوه رنگ سنجی (کاغذ ph  متر)

نحوه استفاده از محصول

رایج‌ترین شیوه در محاسبه ph  متر، استفاده از شناساگرهای شیمیایی (معرف‌ها) و تجهیزات الکترونی است. شناساگرهای شیمیایی الیاف، کاغذ یا محلول خاصی است که در محیط اسیدی و بازی تغییر رنگ می‌دهند. این دستگاه دارای دو قسمت است.

1. میله کاوشگر 
2. اندازه گیر

ph محلول توسط میله کاوشگر به سیگنال الکترونیکی تبدیل می‌شود و اندازه‌گیر به تحلیل آن می‌پردازد. لازم به ذکر است که ph  متر در هر آزمایشگاهی که با محلول سروکار دارد، به کار برده می‌شود. علاوه بر این در آزمایشگاه‌های تخصصی به منظور اندازه‌گیری ph  فراورده‌های خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور تخصصی‌تر، پی اچ متر پلاسما به منظور سنجش وضعیت بالینی بیمار به کار برده می‌شود که به طور معمول بین 7/35 تا 7/45 است.

مقدار عدد اسیدی یا باز بودن مایعات بین صفر تا 14 بوده و عدد 7 که یک میانگین محسوب می‌شود به معنی خنثی است. از عدد صفر تا 7 اسیدی و از عدد 7 تا 14 بازی است. بر همین اساس هر اندازه عدد نزدیک به صفر باشد، میزان اسیدی بودن بالاتر بوده و هر اندازه عدد نزدیک به 14 باشد، مقدار قلیایی بودن بالاتر است. جالب است بدانید که آب خالص هم دارای حالت خنثی است. به طور مثال ph  آب آشامیدنی بایستی تقریبا عدد 7 باشد. پی اچ آب کمتر از عدد 7 منجر به خوردگی فلزات به ویژه آهن می ‌گردد. بر همین اساس غلظت آب را در صنعت بیشتر از عدد 7 تنظیم می‌کنند. بین سرعت خوردگی و افزایش دما رابطه مستقیم وجود دارد. از این رو کنترل دما و پی اچ متر در تمامی صنایع امری کاملا ضروری است.

انواع PH  متر کدامند؟

پی اچ متر قلمی ( تستر): این نوع pH  مترها ارزان، سبک و کوچک بوده، اما از دقت کمتری در مقایسه با pH  مترهای پرتابل برخوردار هستند.

پی اچ متر پرتابل ( PH  متر قابل حمل ):این نوع pH  مترها بزرگ‌تر و گران‌تر بوده و به طور معمول از کارایی بیشتری در مقایسه با نوع اول برخوردار هستند. لازم به ذکر است که به نوع اول هم پرتابل گفته می‌شود، اما پرتابل قلمی.

پی اچ متر رومیزی ( PH   متر آزمایشگاهی ): این نوع pH  متر از دقت بسیار بالاتری برخوردار بوده و یک‌سری از آنها دارای قابلیت ارزیابی پارامترهای مختلفی علاوه بر pH  هم هستند. این نوع بر عکس موارد قبل از قابلیت حمل‌ونقل برخوردار نبوده و بایستی در محل ثابتی قرار بگیرند.

فروش ph متر در هلدینگ KTG

در این مطلب از هلدینگ  ktg به طور کامل در رابطه با پی اچ متر صحبت شد. در صورتی که قصد خرید لوازم آزمایشگاهی به خصوص ph متر را دارید، می‌توانید با ما تماس حاصل نمایید و محصول مورد نظر خود را با بهترین کیفیت و در سریع‌ترین زمان ممکن سفارش دهید. به منظور اطلاع دقیق از قیمت دستگاه ph  متر و دریافت مشاوره خرید همین حالا با کارشناسان هلدینگ  ktg تماس حاصل فرمایید.

 
منبع: هلدینگ KTG

مقاله: pH متر چیست؟